Türkiye Sanal Havacılık Forumu

Model Uçak ile ilgili Herşey...

EMRE SALI · 7 · 1812
« previous next »
Pages: 1   Go Down

Offline EMRE SALI

  • Second Officer
  • *
    • Posts: 378
on: August 18, 2012, 14:36:08
Bu bölümde uçak modelciliğine yeni başlayanlar veya başlamayı düşünenlerin mutlaka okuması gereken bilgileri bulacaksınız. Model uçak hobisine başlayanlar, deneyimli modelcilere danıştıkları zaman birbirinden farklı tavsiyeler alabilmektedir ve bu çok doğaldır. Bu nedenle, bu bölümde yer alan bilgilerin de yazarın kendi görüşüne göre oluşmuş tavsiyeler olduğu dikkate alınmalıdır.

Önce Güvenlik!

Uçak modelciliğinin ciddiye alınması gereken bir uğraş olduğunun ve model uçakların oyuncak olmadığının asla akıldan çıkarılmaması gerekir. Uçak modelciliği belirli bir disiplin içerisinde yapıldığı sürece güvenli bir spor ve hobidir, gel gelelim disiplinsiz ve bu uğraşı bir oyun olarak gören bir modelci hem kendini, hem başkalarını sürekli olarak tehlike altında bırakacaktır.

İçten yanmalı motorlu bir model uçağın pervanesi dakikada 16,000, elektrik motorlu bir modelin pervanesi ise 40,000'e varan devirlerde dönebilmektedir. Bu pervanelerin uç kısmı ses hızına rahatlıkla yaklaşmakta hatta geçebilmektedir. Bu hızla dönen ve bıçak gibi keskin olan pervanelere sahip olan bir model elbette ciddiyetsiz ellerde son derece tehlikeli olacaktır.

Tüm bu nedenlerle uçak modelciliğine heves eden birinin, işin güvenlik tarafını her zaman için ön planda tutması gereklidir. Güvenlik ile ilgili bilmeniz gereken ilk kural, model uçakların hiçbir zaman insanların, hayvanların, otomobillerin, binaların üzerine doğru ve tepesinde uçurulmayacağıdır. Güvenlik ile ilgili daha detaylı bilgilere web sitesinin ilgili bölümlerinde değineceğiz.

Kendinize Sorun

Uçak modelciliğine başlayanlar bana göre izleyecekleri yolu doğru belirleyebilmeleri için kendilerine şu soruları mutlaka sormalıdır;

1. Amacım ne?

Uçak modelcilerinin bir bölümü uçakla uğraşmayı sevmez, sadece uçurmayı sever. Bir bölümü uçak uçurmayı sevmez, uçak yapmayı sever. Bir bölümü ise hem uçakla uğraşmaktan, hem de uçurmaktan zevk alır. Uçak modelciliğinin bir de küçümsenemeyecek sosyal yönü vardır, her yaştan ve her meslekten modelciler hafta sonları pistte bir araya gelir ve pistte harcadığımız zamanın uçak uçurmaktan daha fazlası sohbetle geçer. Öyle ki, zaman zaman alay konusu olsalar da, her hafta sonu piste geldiği halde hiçbir zaman yanında uçak getirmeyen modelciler bile vardır.

Uçuştan hoşlananların bir bölümü akrobasi meraklısı iken, bir bölümü hızlı uçmayı, bir bölümü scale uçaklar ile pistin önünden yavaş ve gerçekçi geçişler yapmayı sever. Bazı modelciler uçağın üzerine bir kamera takarak, gözlerinde bir video goggle, FPV (First Person View) tabir edilen uçuş tarzı ile uçağın içindeymiş gibi uçmaya meraklıdır. Anlayacağınız bu hobiyle uğraşan herkesin amacı birbirinden farklıdır. Elbette hangisinden daha çok zevk alacağınızı yapmadan tam olarak bilemezsiniz ancak yine de belli bir hedefe yönelik başlamanız, en azından gereksiz para ve zaman harcamanızın önüne geçecektir.

2. Bütçem ne kadar?

AMUKlu ModelcilerHer ne kadar son senelerde daha makul rakamlara inmiş olsa da, uçak modelciliğinin ucuza mal olan bir uğraş olduğu söylenemez. Bu uğraş için ayırabileceğiniz bütçe, izleyeceğiniz yolda son derece belirleyici olacaktır. Bütçe tayini yaparken masrafın büyük bölümünü en başta yapacağınızı ve daha sonrası için aylık bir bütçe ayırmanız gerektiğini unutmayın.

Başlarken yapacağınız masrafın büyük bölümü radyo sistemi, servolar, motorlar gibi nispeten uzun ömürlü malzemelere gidecektir. Özellikle radyo sistemi seçimi yapılırken bu cihazların çok uzun ömürlü olduğu dikkate alınarak, daha sonra yükseltme ihtiyacı duyulmaması için baştan en az 6 kanallı ve kaliteli bir radyo sistemi satın alınması akıllıca olur.

Uçak modelciliğinde kırım, yani uçağın hasar alması ya da tamamen parçalanması olağan bir durumdur. Bunu da mutlaka dikkate almalı ve bu hobi ile uğraşırken az ya da çok, sürekli olarak bir bütçe ayırmanız gerektiğini hesaba katmalısınız.

3. Bir model uçak pistine erişimim var mı?

Güvenlik bölümünde bahsettiğimiz gibi model uçakların insanlardan, hayvanlardan, otomobillerden ve binalardan uzak yerlerde uçurulması gerekir. Bu nedenle de bu uğraş için izleyeceğiniz yolu tayin konusunda bir model uçak pistine erişiminizin olup olmadığı da son derece belirleyicidir. Model uçak pistleri doğal olarak şehirlerin dışındadır ve erişim için otomobiliniz olması gerekir. Eğer otomobiliniz, dolayısı ile model uçak pistine erişiminiz yoksa şehir içinde bu hobiyi zevkli ve güvenli bir şekilde sürdürmeniz pek mümkün olmayacaktır.

4. Evdeki imkanlarım neler?

Bir uçak modelcisinin evde uçaklarını, ekipmanını koyacağı, uçak yapabileceği ve uçağı hasarlandığı zaman tamir edebileceği bir alana ihtiyacı vardır. Eğer eviniz küçük ya da zaten fazlasıyla kalabalık ise, özellikle de evliyseniz ve eşinizle kavga etmek istemiyorsanız, mümkün olduğunca küçük uçaklar ile bu hobiye başlamanız akıllıca olur. Tecrübeyle sabittir ki bir modelcinin evinde modelleri ve ekipmanı için ayırdığı alan giderek büyümek eğilimindedir, kocaman evlerinde modelleri artık evin salonuna taşan modelciler vardır. Bu nedenle modelciliğe başlarken evinizdeki imkanlarınız da mutlaka gözden geçirilmelidir.
BUH645 - HVK645






Offline EMRE SALI

  • Second Officer
  • *
    • Posts: 378
Reply #1 on: August 18, 2012, 14:50:37

Nasıl Başlayacaksınız

Bana göre uçak modelciliğine başlayacaklar için izlenecek en güvenli ve makul olan yol aşağıda açıklanmıştır;

1. Öncelikle araştırın ve okuyun


Bu satırları okuduğunuza göre zaten doğru yoldasınız. Biz modelcilerin en sıkıldığımız şeylerden biri bu hobiye ilgi duyanların internet üzerinde bu ve bunun gibi web sitelerinde kolayca bulabilecekleri temel bilgileri birazcık araştırıp bulmak yerine sorarak öğrenmeye çalışmalarıdır. Sorarak öğrenmek ayıp değil elbette, ancak ciddi bir sakıncası var; Bu şekilde sadece sorduğunuz soruya cevap alabilirsiniz ve öğrenecekleriniz sizin kafanızdaki sorular ile kısıtlı kalır. Oysa sormak yerine araştırarak bu gibi kaynaklara ulaşan biri, sormayı akıl edemeyeceği sorulara da cevap bularak, başlayacağı hobi ile ilgili çok daha geniş kapsamlı bilgiye sahip olacaktır.


2. Bir süre simulatörde çalışın

Model uçakları uçururken kullandığımız radyo vericilerine bire bir benzeyen kumandalara sahip bilgisayar simulatörleri model uçak mağazalarından kolayca ve ucuza temin edilebilmektedir. Bu simulatörlerin en büyük faydası gerçek bir model uçak ile uçmaya başlamadan önce, acemi modelciye kumanda hakimiyeti konusunda fikir vermesidir. Yön tayini ve kumanda hakimiyeti konusunda ilk acemiliğin simulatörde atılması, ilk modelinizin daha ilk uçuşta kırıma uğraması riskini ciddi biçimde azaltır. Bu nedenle uçak modelciliğine başlamak isteyen birinin, bana göre bir R/C uçuş simulatörü edinmesi son derece önemlidir.

Gerçek bir model uçak ile ilk uçuşunuzu gerçekleştirmeden önce, R/C uçuş simulatörü ile uçağınızı pistten düzgün bir şekilde kaldırıp, piste paralel biçimde bir dikdörtgen çizecek şekilde uçuş yaptıktan sonra yine piste düzgün bir şekilde indirebilir hale gelmiş olmanız gerekir.

3. Yakıtlı bir modelle mi, elektrikli bir modelle mi başlayacağınıza karar verin

İşin bu kısmı daha çok zevk meselesidir. Bana göre içten yanmalı motorlar kullanan modeller, elektrikli alternatiflerine göre çok daha zevklidir. Elektrikli uçaklarla uçan bir modelci de size tam tersini söyleyecektir, bu nedenle burada önemli olan sizin tercihiniz. Elektrikli modeller, yakıtlı modellere göre daha zahmetsizdir, hem uçağı toplamak ve ayarlamak kolaydır, hem de uçuş günü sonunda temizleme gibi dertleri yoktur. Yakıtlı modeller ise çıkardıkları ses ve uçurana verdikleri his sayesinde modelcilere gerçek uçaklara daha yakın bir deneyim sunar.

4. İlk uçağınız olarak bir eğitim modeli seçin

Simulatörde kumanda hakimiyeti ve yön tayinini öğrenen acemi modelci, bir sonraki aşamada gerçek bir model uçak ile uçuş eğitimine devam edebilir. Kolay uçurulan, zor uçurulan ve çok zor uçurulan uçaklar vardır, bunların hepsi farklı deneyim ve beceri seviyelerine hitap eder. Bu nedenle bu aşamada seçilecek modelin tipi çok önemlidir, gerçek bir model uçak ile ilk uçuşunu yapacak olan modelcinin ilk uçağı mutlaka bir eğitim modeli olmalıdır.


 

Phoenix Paragon Trainer yakıtlı uçuşu seçenlere tavsiye edebileceğim bir eğitim modelidir.

Model uçak mağazasına uçak almak için gittiğinizde, karşınıza çıkan satıcı ilgili, bilgili ve iyi niyetli biri ise zaten size pilotajınızın hangi seviyede olduğunu soracak ve ilk uçuşunuzu yapacağınızı öğrenince size bir eğitim modeli önerecektir. Sakın oradaki birbirinden güzel modellerin cazibesi sizi yanıltmasın, tipi hoşunuza giden uçağı değil, bir eğitim modeli satın almalısınız. Eğitim modelleri İngilizce "trainer" olarak anılır, üstten kanatlı, kanat dihedral açısı yüksek ve çoğunlukla burunda iniş takımı olan modellerdir. Bu modeller yapı tarzları sayesinde rahat iniş ve kalkışlar yapabilir, kolay uçurulur ve uçuşta yapacağınız hataları telafi etmeniz için size zaman kazandırır.

Bu noktada şunu bilmenizde fayda var; Model uçakların boyutları, üzerine takılması uygun olan iki zamanlı motorun cubic inch cinsinden motor hacmi ile tarif edilir. Eğer bir modele 0.46 cubic inch'lik iki zamanlı motor uygun ise, o model 46'lık uçak olarak anılır. Eğitim modelinizi alırken bana göre Wing Dragon benzeri parkflier modellerden uzak durun, özellikle THK mağazaları yeni modelcilerin eline bu modeli tutuşturmayı çok sever. Alacağınız eğitim modeli en az 46'lık bir uçak olmalıdır çünkü model uçaklar boyutları büyüdükçe daha düzgün ve dengeli uçar. Wing Dragon gibi modeller ise çok küçük oldukları için deneyimli bir modelcinin ellerinde dahi hiçbir zaman çok düzgün bir uçuş sergilemez. Bu nedenle de uçuşunuzun gelişmesini görebilmeniz, kendinizi geliştirebilmeniz açısından doğru uçaklar değildir. Dahası, bana göre model uçak değil oyuncak olarak sınıflandırılması gereken bu tipte modellerle başlayanların, bu oyuncaklar ile devam etme eğiliminde olduğunu üzülerek gözlemliyoruz. Gelişmenizin önünü başta yapacağınız yanlış bir tercih ile kesmeyin.

5. Uçağınızı hazırlarken acele etmeyin ve özenli davranın

Birçok yeni modelcinin düştüğü hatalardan biri, ilk uçuşu yapacak olmanın sabırsızlığı ile uçaklarını aceleyle ve özensiz toplamalarıdır. Oysa bir model uçağın düzgün uçabilmesi ve uçuş sırasında kırıma uğramaması için özenle hazırlanması gerekir. Takılması unutulan bir servo kolu vidası dahi uçağın gereksiz bir kırıma uğraması için yeterli nedendir. Bir model uçağı uçuşa hazırlamak da deneyim gerektiren bir iş olduğu için, eğer tanıdığınız ve yardım alabileceğiniz deneyimli bir modelci arkadaşınız varsa, mutlaka yardımını isteyin.

6. Uçak kırmayan modelci yoktur, kıracak olan vardır

Kırım fikrine kendinizi psikolojik olarak hazırlayın ve kırımın moralinizi fazlaca bozmasına izin vermeyin. Emin olun en deneyimli pilotların bile zaman zaman modelleri kırıma uğrar. Kırım, bu hobinin kaçınılmaz gerçeklerinden biridir, uçuşa hazırladığımız modellerimiz bazen senelerce uçar, bazen daha ilk uçuşta tahtalı köyü boylar.

7. İlk uçuşunuzu yalnız başınıza yapmayın

İlk uçuşunuzu asla tek başınıza yapmaya kalkışmayın ve uçuş yaptığınız pistteki deneyimli modelcilerden yardım isteyin. Deneyimli modelciler dahi, yeni modellerinin ilk uçuşunda kumandanın ince ayarlarına yardımcı olması için yanlarında ikinci bir modelci olmasını isterler. Simülatör eğitimi kumanda hakimiyeti konusunda çok şey öğretir ancak gerçek uçuşun simulatördekinden oldukça farklı olduğunu ilk uçuşunuzda göreceksiniz. Bu nedenle ilk birkaç uçuşunuzda yalnız olmamanız önemlidir, hatta eğer imkanınız varsa ilk birkaç uçuşunuzu eğitim kablosu takılmış kumanda setleri ile yapın. Bu sayede işler kontrolünüzden çıkacak olursa, size yardımcı olan modelcinin uçağın kontrolünü alması ve uçağınızı kırımdan kurtarması çok daha kolay olacaktır.


Radyo Sistemi

İngilizce'deki "Radio Controlled" kelimeleri R/C veya RC şeklinde kısaltılır ve bunu Türkçe'ye "Radyo Kontrollü" olarak çevirirsek sanırım yanlış olmaz. Radyo kontrollü modelcilikte sıkça duyacağınız "radyo" kelimesi tek başına bizlere modelimizi uçururken kullandığımız uzaktan kumanda vericisini anlatır. "Radyo sistemi" dediğimizde ise uzaktan kumanda vericisi, modelin üzerindeki alıcı, açma-kapama anahtarı, servolar, sistemi besleyen bataryalar ve modelin içerisinde sistemi birbirine bağlayan kablolardan oluşan donanımın tümü kastedilir. Radyo vericisi çoğu yerde kısaca "TX", radyo alıcısı ise kısaca "RX" olarak tanımlanır. Daha sonra kafanızın karışmaması için bu kısaltmaları öğrenmenizde fayda var.

Model uçak pilotu elindeki radyo vericisinin üzerindeki çubuk ve düğmeleri kullanarak uçağa sinyaller gönderir. Bu sinyaller uçağın üzerindeki alıcı tarafından alınarak, servo kabloları aracılığı ile yine uçağın içerisinde bulunan servolara iletilir. Servolar, içerisindeki elektrik motoru, elektronik devreler, rulmanlar ve dişliler ile alıcıdan aldığı elektronik sinyalleri dairesel mekanik harekete dönüştüren cihazlardır. Servo alıcıdan aldığı sinyali mekanik harekete dönüştürerek, çoğunlukla metalden yapılma, "pushrod" ismi verilen kollar ile uçağın kontrol yüzeylerine iletir, bu yüzeyleri aldığı sinyale göre çeker veya iter.

Radyo vericisi ve alıcı arasındaki tüm sinyal alma/verme işlemleri, radyo sisteminin çalıştığı radyo frekansı üzerinde gerçekleşir. TX ve RX'in, yani radyo vericisi ve alıcısının aynı frekansta çalışması şarttır. Çok farklı frekanslarda çalışan radyo sistemleri vardır ancak bunların büyük bölümünün eski teknoloji olduğunu söyleyebiliriz. Siz uçak modelciliğine yeni başlayacağınıza göre, bana göre en güncel teknoloji ile, yani 2.4 GHz frekans bandında çalışan bir radyo sistemi ile başlamalısınız. Şimdi burayı biraz açalım;

2.4 GHz Radyo Sistemleri

Artık eski teknoloji olduğunu söyleyebileceğimiz ve kullanımı giderek azalan 27 MHz ile 72 MHz arası FM radyo frekans bantlarındaki radyo sistemleri, dar bant (narrow band), yani bant içerisinde tek bir alt frekans kullanabilen (örneğin 72.830 MHz) sistemlerdir ve bu frekansı kullanan bir başka radyo vericisi açıldığı anda açık olan vericiler ile modelin üzerindeki alıcı arasında çakışma olur. Bu, modelcilikte çok sayıda kırıma neden olan ve istenmeyen bir durumdur.

2.4 GHz bandında çalışan radyo sistemleri ise "spread spectrum" olarak tabir edilen ve bu bant altındaki birçok alt frekansı kullanabilen sistemlerdir. 2.4 GHz bandında çalışan radyo sistemleri yukarıdakine benzer çakışmaları önlemek için FHSS olarak kısaltılan "Frequency Hopping Spread Spectrum" veya DSSS olarak kısaltılan "Direct Sequence Spread Spectrum" ve benzeri teknolojileri kullanır. Burada fazla detaya girerek kafanızı karıştırmasam iyi olacak; Özetle 2.4 GHz bandındaki radyo sistemleri, diğer modelcilerin radyo sistemleri ile çakışma riskine girmeden modelinizi güvenle uçurmanızı sağlar. Bu nedenle, daha sonra tatsız bir pişmanlık yaşamamanız için alacağınız radyo sistemini mutlaka 2.4 GHz bandında çalışanlardan seçmenizi şiddetle tavsiye ederim.

Kanal Sayısı

Radyo sistemleri ile ilgili bilmeniz gereken bir başka temel konu kanal sayısıdır. Kanal sayısı modelin üzerinde kontrol edebileceğiniz kontrol yüzeylerinin ve modelin ışıkları, açılır/kapanır iniş takımları gibi özelliklerinin adedini belirler. Standart bir model uçak üzerinde kontrol edilecek minimum dört nokta vardır; Aileron (kanatçık), elevator (yükseliş dümeni), rudder (kuyruk dümeni) ve throttle (gaz kolu). Gördüğünüz gibi radyo sistemimizin sahip olması gereken asgari kanal sayısı dörttür. Uçağımızın flapları varsa bir kanal da bunun için kullanmamız gerekir. İniş takımları açılıp kapanır cinsten ise bir kanal da iniş takımlarına gitti, geldik altı rakamına. Elimizde altı kanallı bir radyo seti varsa ve uçağın ışıklarını yakıp söndürebilmek de istiyorsak artık yapamayacağız, bu nedenle ne kadar yüksek kanala sahip bir radyo sistemi edinebilirseniz, o kadar iyi olur.

Radyo Sistemi Konusunda Kaliteli Markalardan Şaşmayın

Yukarıdaki örneklemeyi de işin içine katarak yazalım; Radyo sistemi satın alınırken bu donanımın çok uzun ömürlü olduğunu, aldığınız radyo sistemini çok uzun seneler kullanacağınızı aklınızdan çıkarmayın ve paraya kıyarak kaliteli bir markanın, 2.4 GHz bandında çalışan, dijital kontrollü ve en az 6 kanala sahip bir modelini satın alın. Sağlıklı bir uçuş için radyo sisteminin kalitesi çok önemlidir, bu nedenle üstüne tekrar basa basa yazalım; radyo alıcısı, vericisi ve servolar satın alırken kaliteli markalardan şaşmayın. Hatta hemen kaliteli birkaç marka ismi de verebiliriz; Futaba, JR, Spektrum ve Hitec güvenle kullanabileceğiniz markalardır.
BUH645 - HVK645






Offline EMRE SALI

  • Second Officer
  • *
    • Posts: 378
Reply #2 on: August 18, 2012, 14:52:18

İlk Uçağınız

Yazının önceki bölümlerinde zaten bahsettik, ancak yolu doğrudan bu sayfaya düşenler için tekrar edelim; İlk uçağınız bir eğitim modeli (trainer) olmalıdır. Eğitim modelleri üstten kanatlı, kanat dihedral açısı yüksek, çoğu burundan iniş takımlı modellerdir. Eğitim modelleri bu yapıları sayesinde rahat kalkış ve inişler yapabilir ve rahat uçarak acemliğiniz döneminde mutlaka yapacağınız hataları telafi etmeniz için havada size zaman kazandırırlar. Yeni modelcilerin sıkça yaptıklarını gördüğümüz en büyük yanlışlardan bir tanesi, bir eğitim modeli satın almak yerine model uçak mağazasında görünüşünü çok beğendikleri bir modeli satın alarak, ilk uçuşlarına bu modelle gelmeleridir. Bu uçuşların %90'ı tamiri dahi mümkün olmayan büyük kırımlar ile sonuçlanır. Basit bir tercih hatası ile daha ilk uçuşlarında kırım yaşayan bu arkadaşlar uçak modelciliğinden soğuyabilmektedir.

Yine daha önce bahsettiğimiz bir bilgiyi daha mecburen tekrar edeceğiz; Model uçakların boyutları, üzerine takılması uygun olan iki zamanlı içten yanmalı motorun cubic inch cinsinden motor hacmi ile anlatılır. Eğer bir motora 0.60 cubic inch'lik 2 zamanlı motor takılması uygun ise, o model 60'lık model diye anılır.

Model uçaklar ile ilgili şunu da bilmeniz gerekir ki, uçakların boyutları ile uçuş istikrarı arasında doğru orantı vardır, modellerin boyutları büyüdükçe daha istikrarlı uçarlar. Bu nedenle bir eğitim modeli satın alırken, alacağınız model asgari 46'lık, yani üzerine 0.46 cubic inch'lik iki zamanlı motor takılması uygun olan bir uçak olmalıdır. 46'lık yeterli olmakla birlikte eğer satın almak için bütçeniz, saklamak için eviniz ve taşımak için otomobiliniz elveriyor ise 60'lık bir eğitim modeli de çok iyi bir tercih olacaktır.

Bana göre ilk uçağınızı alırken Wing Dragon benzeri küçük model uçak setlerinden kesinlikle uzak durmalısınız. THK bu oyuncaklardan yüksek sayıda ithal etmekte ve ne yazık ki mağazalarına model uçak almak üzere giden yeni modelcilere bu setleri çok miktarda satmaktadır. Bu setler uygun fiyatlı, uçuşa hazır setlerdir ve içerisinden son derece kalitesiz, sonraki modellerinizde kullanamayağınız dört kanallı radyo alıcı ve vericileri çıkmaktadır. İstikrarlı bir uçuş sergilemesi mümkün olmayan bu modellerle pilotajınızı geliştirmeniz ve uçuş disiplini edinmeniz mümkün olmaz. Bu tipte modeller ile başlayan arkadaşların kendilerini geliştirmekte ve gerçek model uçaklara geçmekte zorlandıklarını üzülerek görüyoruz. Siz bu hataya düşmeyin.

İlk modelinizi alırken artık elektrik motorlu mu, içten yanmalı motorlu mu bir uçakla başlayacağınıza karar vermeniz gerekiyor. Burayı temel bilgiler ile biraz açalım;

Elektrikli Uçuş

Elektrikli model uçaklar motor olarak fırçasız elektrik motorları kullanır ve motor devri, motora gelen voltajın Electronic Speed Controller (ESC) adı verilen bir donanım ile regüle edilmesi sayesinde ayarlanır. Fırçasız elektrik motorlarında voltaj ve devir doğru orantılıdır, motora ne kadar yüksek voltaj gelir ise motor o kadar fazla devir çevirir.

Motoru, alıcıyı ve servoları kısaca LiPo veya Li-Po şeklinde yazılan Lithium Polymer bataryalar besler. Eğer elektrikli uçuşu tercih ederseniz, satın aldığınız uçağa uygun olan motorun çektiği maksimum akımı bilmeniz, ESC ve bataryalarınızı buna göre seçmeniz gerekir. Modelde kullanacağınız ESC'nin, motorun çektiği maksimum akımın en az %10 üzeri akım değerini desteklemesi gereklidir. Bataryaların da ısınmadan ve batarya voltajı tehlikeli seviyelere düşmeden size 10 dakika gibi bir makul bir uçuş süresi sunacak kapasite ve C değerinde olması önerilir.

Elektrikli uçuşun avantajlı taraflarını uçuş günü sonrası detaylı bir uçak temizliği gerektirmemesi, model uçağın daha kolay uçuşa hazırlanabilir olması ve motor üzerinde yapılması gereken hiçbir ayar olmaması olarak özetleyebiliriz.

Elektrikli uçuşun en büyük dezavantajı ise uçuşa çokça şarj edilmiş batarya ile gitmek veya uzun uçuş araları vererek bataryaları uçuş alanında şarj etmek zorunda olmaktır. 46'lık ve üzeri boyutlarda model uçaklarda kullanılan bataryalar bir miktar pahalıdır. Ayrıca model uçaktan uçuş sırasında sadece elektrik motorunun vızıltısı duyulduğu için bana göre yakıtlı alternatiflerine göre son derece zevksizdir.

Yakıtlı Uçuş

Bana sorarsanız içten yanmalı motorlara sahip modeller ile uçuşun zevki bir başkadır. Yakıtlı motorlarda dört temel alternatif bulunur. Size iki zamanlı nitro motor ile başlamanızı öneririm ama hepsinden kısaca bahsedelim;

İki Zamanlı Nitro Motorlar

Bu motorlar içine belli oranlarda nitrometan ve yağ karıştırılmış metil alkoldan oluşan bir yakıt ile çalışır. Bu yakıtlar farklı marka ve karışımlar halinde model uçak mağazalarından temin edilebilir. İki zamanlı nitro motorlarda tork dört zamanlı alternatiflerine kıyasla düşüktür ancak yüksek devir çevirebildikleri için aynı silindir hacminde bir dört zamanlı motora göre daha yüksek beygir gücü üretirler. Sadece karbüratör ayarı isteyen basit motorlar oldukları için yeni başlayanlara en uygun motor tipidir.

Dört Zamanlı Nitro Motorlar

Bu motorlar da iki zamanlılar ile aynı yakıtı kullanır. Dört zamanlı motorların sesi çok güzel çıkar ve bu nedenle scale modellerde (gerçekte var olan bir uçağın belli bir oranda küçültülmüş modeli) ayrı bir tat verirler. İki zamanlı nitro motorlara kıyasla daha düşük devirler çevirebilmekle beraber, yüksek torkları sayesinde daha büyük ve/veya yüksek hatveli pervaneler kullanılmasına olanak tanırlar. Düşük devirlerde yüksek torkun avantaj sağladığı 3D gibi uçuş tarzları için de avantajlıdırlar. Gel gelelim iki zamanlı alternatiflerine göre yapıları ve ayarları biraz daha karmaşıktır, bu nedenle yeni başlayanlara tavsiye etmem.

Benzinli Motorlar

Bu tipte motorlar yakıt olarak otomobillerde de kullanılan kurşunsuz benzini kullanır, tek fark benzinin içine belli oranlarda yağ katılmasıdır. Bunlar çok güçlü motorlardır ve 120'lık ve üzeri büyüklükte modellerde kullanılırlar, ayrıca nitro motorlara kıyasla oldukça karmaşık motorlar oldukları için yeni başlayanlar için kesinlikle uygun motorlar değildir.

Jet Motorları

Gerçek uçaklarda kullanılan jet motorlarının küçük ölçekli benzerleri model uçaklarda da kullanılabilmektedir. Bu motorlar yakıt olarak kerosen (gazyağı) kullanır. Kerosen ile çalışabilen ve ilk çalışmada propan (çakmak gazı) kullanan tipleri vardır. Tahmin edileceği üzere çok güçlü motorlar olmakla beraber, son derece pahalı ve karmaşık makinelerdir. Jet motorlu model uçak uçuran bir model uçak pilotu artık Nirvana'ya ulaşmıştır diyebiliriz, yeni başlayanların aklından bile geçirmemesi gereken bir motor tipidir.
BUH645 - HVK645






Offline EMRE SALI

  • Second Officer
  • *
    • Posts: 378
Reply #3 on: August 18, 2012, 14:53:56

Yer Donanımı

Yer donanımı, uçuş günü pistte model uçağı uçuşa hazırlamak, çalıştırmak, temizlemek gibi işler için gereken tüm donanıma verdiğimiz genel isimdir. Yakıtlı modeller ve elektrikli modeller ile uçanlar farklı donanımlar ile uçuşa gelir, şimdi bunlardan kısaca bahsedelim;

Uçuş Çantası/Kutusu

Genelde ahşaptan veya plastikten yapılma, çoğunlukla üzerinde model uçağın yerleştirilebileceği ayakları olan çanta veya kutulardır. Uçuşa getirilen tüm diğer yer donanımı da bu kutunun içerisine konur, böylelikle epeyce ağır olabilen yer donanımını derli toplu taşımak mümkün olur. Model uçak mağazalarından hazır veya kit halinde satın alabileceğiniz gibi, marangozluğunuz iyi ise tasarlayacağınız uçuş kutunuzu kendiniz de yapabilirsiniz. Benim size önerim ise ağırlık avantajından dolayı ahşap değil plastik olan uçuş kutularından edinmeniz olur.

Starter

Elektrikli uçuş yapıyorsanız starter'a ihtiyacınız olmayacak. Nasıl otomobillerde motorun çalışması için gereken ilk hareket marş motoru tarafından sağlanıyor ise, içten yanmalı motorlara sahip model uçaklarda da starter ismi verilen elektrik motoru kullanılır. Sakın bir starter satın almak yerine motorunuzu elle çevirerek çalıştırmaya çalışmayın, bunu yaparken parmakları kopan modelciler vardır. Starter'ların standart ve yüksek torklu tipleri satılmaktadır, yüksek torklu modellerden alırsanız ömür boyu değiştirme ihtiyacı hissetmeden kullanabilirsiniz. Starter'ın altına 3 hücreli bir LiPo batarya bağlayarak starter'ı bu bataryadan beslemeniz çok pratik bir çözüm olacaktır.

Buji Isıtıcı

Elektrikli uçuş yapanların buna da ihtiyacı yoktur. İçten yanmalı nitro motorlarda kullanılan bujilerin ilk çalıştırma esnasında ısıtılması, daha doğrusu buji telinin elektrik verilerek kızdırılması gerekir. Çalışma başlayınca buji ısıtıcı çıkarılır ve motorun yarattığı sıcaklık ile buji teli kızgın halde kalır. Buji ısıtıcılar çeşitli tiplerde olmakla beraber en popüler ve kullanışlı tipi içerisine AA veya tercihen C tipi şarj edilebilir batarya takılabilenlerdir.

Yakıt Bidonu, Yakıt Hortumu ve Pompası

Yine elektrikli uçanların ihtiyacı olmayan donanımlardır. Modelimizin yakıt deposunu doldurabilmek için içerisine yakıt doldurarak uçuşa geleceğimiz bir yakıt bidonu ve bu yakıtı modelin yakıt deposuna aktarmakta kullanacağımız bir yakıt pompası ile silikon yakıt hortumuna ihtiyacımız vardır. Yakıt pompalarının elle çevrilen ve elektrikli tipleri mevcuttur. Elektrikli olanlardan alırsanız küçük bir LiPo batarya ile besleyebilirsiniz, ancak fazla masraf etmek istemiyorsanız elle çevrilenlerin de yeterince pratik olduklarını belirtelim.

Buji Anahtarı

Yine sadece yakıtlı uçanların ihtiyacı olan yer donanımlarından biri. Bujilerin ne zaman ömrünü dolduracağı hiç belli olmaz, aynı motorda bir seneden uzun süre hiç sorunsuz kullandığımız bujiler olduğu gibi, bir gün içerisinde birkaç buji telef ettiğimiz de olabilmektedir. Eğer yakıtlı uçuşa yönelirseniz bujileri söküp takmak için buji anahtarı adı verilen el aletine ihtiyacınız olacak.

LiPo Voltaj Ölçer

Elektrikli uçuşa yönelenlerin mutlaka edinmesi gereken, yakıtlı uçanların da LiPo alıcı bataryalarını ölçmek için sıkça kullandıkları küçük bir elektronik alettir. LiPo bataryalarda batarya şarjı ile voltaj doğru orantılı olduğu için, batarya voltajını okuyabilmek bize bataryada kalan şarj miktarını doğru olarak öğrenme imkanı verir. Özellikle elektrikli uçuşa yönelenlerin mutlaka edinmesini tavsiye ederim.

Elektronik Kontrollü Şarj Cihazı

Elektrikli uçanlar genellikle şarj cihazlarını uçuş çantalarında taşır ve gerektiğinde LiPo bataryalarını otomobillerinin aküsünden şarj edebilirler. Elektronik kontrollü şarj cihazları, klasik Ni-Cd ve Ni-Mh batarya şarj cihazlarından farklı olarak hücre voltajlarını sürekli kontrol altında tutarak şarj işlemini gerçekleştirir, şarj akımını hücre voltajına göre her hücre için ayrı ayrı ayarlar ve batarya şarj olduğunda akımı keser. LiPo bataryalar şarj edilirken mutlaka bu türde kaliteli şarj cihazları kullanılması gerekmektedir. Elektrikli veya yakıtlı uçmanız fark etmez, eğer LiPo batarya kullanıyorsanız bunlardan bir tane edinmeniz gerekir.

Takometre

Elektrikli uçanların ihtiyacı olmayan, yakıtlı uçanlar için ise olmasa da olur kategorisinde yer donanımlarındandır. Motor ayarları yapılırken pervanenin önüne tutularak motor devrini tam olarak okuyabilmemizi sağlar. Takometre olmadan da düzgün motor ayarı yapmak mümkün olduğu için satın alıp almamak sizin bileceğiniz iştir.

Model Temizleme Solüsyonu

Elektrikli uçanların edinmesine gerek yok, yakıtlı uçanlar için ise şart. Model uçak mağazalarında hazır halde bulunabiliyor ancak biraz pahalı olduğu için biz kendimiz yapmayı tercih ediyoruz. Ben eskiden 10 ölçü su içerisine 1 ölçü marketlerde satılan yağ çözücüden karıştırıyordum ve son derece ucuz ve etkili bir temizleme solüsyonu oluyordu, ancak elleri de tahriş ettiği için formülü değiştirdim. Artık 1 ölçü su ve 1 ölçü isopropil alkol karışımı kullanıyorum. Bazı modelciler içine birkaç damla da bulaşık deterjanı katabiliyorlar.

Temizlik Bezi veya Kağıt Havlu

Yakıtlı uçanların modelin temizliğinde ihtiyacı olur, kağıt havlu kullanırsanız biraz pahalıya gelebiliyor. Ayrıca çevreyi kirletmemek için kirli kağıt havluları çöpe atmak üzere içine toplayabileceğiniz bir de torbaya ihtiyacınız olacak. Temizlik bezi de kullanabilirsiniz ve daha ucuza gelir, ancak her uçuş günü sonrası evde yıkamayı ihmal etmeyin. Yıkamazsanız bez yağlı kalacağı için bir sonraki uçuşta modelinizi kirli bırakır.

Şapka

Her modelci için olmazsa olmazlardandır. Genellikle önü siperlikli olduğu için baseball şapkası tabir edilen tipi kullanılır, şapkasını evde unutan modelciler pistte döne döne şapka aradıkları için hemen kendilerini belli ederler.

Güneş Gözlüğü

Bir uçak modelcisinin gözü sürekli olarak gökyüzünde olduğu için takma alışkanlığınız yoksa dahi kaliteli bir güneş gözlüğü edinin ve takın.

Güneş Kremi

Uçuş etkinlikleri genellikle ilkbahar, yaz ve sonbahar aylarında yoğun olarak yapılır. Uzun sürede açık havada kalacağınız için, özellikle açık tenli iseniz uçuş çantasında güneş kremi de bulundurmanız akıllıca olur.

Epoxy ve Cyanoacrylate Yapıştırıcı

Epoxy yapıştırıcılar iki ayrı tüpte bulunan ve birbirine karıştırıldıktan bir süre sonra sertleşen yapıştırıcılardır. Bunların 5, 15, 30 dakika gibi çalışma süresi sunan tipleri bulunur ve aslında geç sertleşenleri daha kuvvetlidir. Gel gelelim modelciler genellikle acil tamir işleri için uçuş çantalarında 5 dakikalık epoxy bulundurmayı tercih ederler. Cyanoacrylate yapıştırıcılar ise halk arasında "Japon yapıştırıcısı" olarak bilinir. Bunların yüksek ve düşük vizkositeye sahip cinsleri vardır, düşük vizkositeye sahip olanlar modelciler arasında "ince", yüksek vizkositeye sahip olanlar "kalın" olarak adlandırılır. Kalın olanlar yanında bir aktivatör sprey ile birlikte gelir. Model uçak yapımında olduğu gibi hızlı tamir işlerinde de çokça kullanılan yapıştırıcılardır.

Koli Bandı

Özellikle kanat kaplamalarında oluşabilecek yırtıkların pistte geçici tamiri için sıkça kullanılır.

Maket Bıçağı

Yine pistteki hızlı tamir işlerinde her zaman lazım olur.

Çeşitli El Aletleri

Tornavida, pense, alyen takımı gibi çeşitli el aletlerine pistte sıkça işimiz düşer. Bunları çantada taşıyanlar olduğu gibi, fazla ağırlık yaptıkları için benim gibi otomobilindeki alet takımlarını kullanmayı tercih eden modelciler de vardır.

Civata, Somun, Stopper, Vida

Modelden düşen bir tekerlek stopper'i eğer yanınızda yedeği yoksa uçuş gününüzü erken bitirir. Böyle durumlara karşı modelciler uçuş çantalarında çeşitli tiplerde vida, civata, somun, stopper vs. taşırlar.

Yedek Pervane

Sert inişlerde pervane kırımı sıkça rastlanan bir durumdur, bu nedenle modelciler genellike uçuşa birkaç yedek pervane ile birlikte gelir. Özellikle acemilik döneminde bolca ihtiyacınız olacak.

Yedek Buji

Bujiler de daha önce yazdığım gibi ne kadar süre hayatta kalacaklarını bilemediğimiz nesnelerdir. Bu nedenle yakıtlı uçan modelcilerin yanında her zaman bir veya birkaç yedek buji bulunur.

Burada bir de not düşelim; Modelciler her zaman için pistte birbirlerine yedek malzeme konusunda yardımcı olurlar. Buradaki iyi niyeti suistimal etmemek gerekir, piste gelirken yedek getirmeyip sürekli olarak başka modelcilerden alanlar bir süre sonra göze batmaya başlar ve hoş karşılanmaz. Bu yüzden yedeklerinizi uçuş çantanızda bulundurun, olur da sizde bulunmayan bir yedek gerekir ise gönül rahatlığı ile diğer modelcilerden isteyebilirsiniz.

Aynı durum diğer yer donanımı için de geçerlidir. Starter'ınız yok ise birkaç hafta sonu diğer modelcilerin starter'ları ile motorunuzu çalıştırabilirsiniz, bu kimsenin gözüne batmaz. Ancak uçuşa gelmeye başladıktan aylar sonra hala starter, buji ısıtıcı gibi temel yer donanımı olmayan modelciler artık hoş karşılanmaz. Bu nedenle makul bir süre zarfında yer donanımınızı tamamlamanız, diğer modelciler üzerinde bırakacağınız izlenim açısından önemlidir.
BUH645 - HVK645






Offline EMRE SALI

  • Second Officer
  • *
    • Posts: 378
Reply #4 on: August 18, 2012, 14:55:35






Ankara Model Uçak Kulübü'nden Mustafa Odabaşı tarafından hazırlanmıştır.

 


 

Faydalanabileceğiniz Diğer Adresler

 


 


 


 


 


 

 
EMRE SALI2012-08-18 11:59:18
BUH645 - HVK645






Offline OSMAN IMAMOGLU

  • Second Officer
  • *
    • Posts: 275
Reply #5 on: August 22, 2012, 04:48:50
Hocam modele merak arttı galiba Smile. Baya bir bilgi paylaşımı olmuş.Bu güzel bilgiler için teşekkür ederiz. Forumda bu işe merakı olanlar için faydalı olacaktır.

Offline HUSEYIN KOC

  • Second Officer
  • *
    • Posts: 262
Reply #6 on: September 08, 2012, 06:33:12
F4U CORSAIR ve RADIAN PRO ya sahibim.
THY 242
AMD6000 / 4Gb Ram / Ati HD4870 / Silver Stone Psu 750W / Windows7 Ultimate

Pages: 1   Go Up