Faydalı Bilgiler

[SERHAT AKTAN]

Uçak Işıklarının Kullanım Prosedürleri Nelerdir?

NAV (Navigator) Lights:
Işığın rengine göre uçağın hangi yöne gittiğini görmek amacıyla kullanılan ışıklardır.Pilot uçağa ilk girdiği an bu ışıkları açıp park ettikten sonra da en son kapatılacak ışıklardır.

Uçağın sağ kanadının ön köşesindeki sabit yanan yeşil ışık
Uçağın sol kanadının ön köşesindeki sabit yanan kırmızı ışık

BEACON-BCN:

Motor çalıştırmanın hemen öncesinde yakılan ışıklardır.Uçağın motorlarının çalıştırmaya hazır olduğunu gösteren ışıklardır. Aynı zamanda motorların çalışır durumda olduğunun göstergesidir.Bu ışıklar açıldığında Yer ekibine bölgenin güvenli olmadığı bilgisini verir. Motorlar kapatılıncaya kadar da açık kalması gerekir.
Uçak gövdesinin üstünde ve altında olmak üzere sürekli yanıp sönen ışıklardır.

TAXI LIGHTS

Geri itme sonrasında taxiye başlarken açılır, pist başına kadar açık kalmalıdır.Bağlı olduğu havayollarının tüzüğüne göre kalkış esnasında da Landing lights ile açık kalabilir. Eğer Taxi esnasında herhangi bir sebepten dolayı uçağınız durur konumda ise Taxi ışıkları kapatılmalıdır.
Bazı uçaklarda ise ek olarak " Runway Turn Lights" vardır.Genellikle Gece açılan Uçağın dönüş yönüne göre Sağı solu daha aydınlık göstermek amacıyla açılan ışıklardır.Taxi ışıkları ile aynı anda açılıp kapanır.

STROBE LIGHTS

Uçağın piste girmesi ile açılan ışıklardır.Pisti terkedince kapatılmalıdır. Diğer trafiklere uçağın var olduğunu göstermek amacıyla açılır.
Kanat uçlarındaki NAV ışıklarının yanında ve uçağın tam arkasındaki kuyruk alt bölümünde bulunur. Her uçak modeline göre yanıp sönme frekansları farklıdır. Beyaz renklidir.

LANDING LIGHTS :

Uçağın önündeki pisti güçlü bir şekilde aydıtlatır. Kalkış izni verildiği an açılır ve 10000 feet yüksekliğine tırmanınca kapatılır.
Alçalış esnasında ise 10000 feet altına inince açılır pisti terkedesiye kadar açık tutulur.

TAIL LIGHTS (LOGO LIGHTS)

Her uçakta bulunmayabilir.Kuyruk logosunu aydınlatacak sekilde konumlandırılmışlardır.

WINGS LIGHTS

Genelde kışın kanat yüzeylerinde ve Motor önlerindeki buzlanmaları görmek amacı ile yakılan ışıklardır.
Uçak iniş ve kalkışlarından hemen önce açılır ve kapanır.

[SERHAT AKTAN]

BAZI "V" (HIZ) ÇEŞİTLERİ

V1: Kalkış karar hızıdır.Kritik motor arızasına dayanmaktadır.Bu hız öncesinde kalkışınızı iptal edebilirsiniz.Bu hıza ulaştığınız an kalkışınızı iptal edemezsiniz. Motorlarınız da sorun çıksa bile kalkmak zorundasınız.Bu hız uçağın ağırlığından,flaplerin ayarından,pist eğiminden ve rüzgardan etkilenmektedir.

V2 : Kalkış Emniyet hızıdır. Bu hız havaalanının mesafesinde ve belli bir yüksekliğinde sağlanmalıdır.Bu yükseklik A sınıfı uçaklar için 35 feet ,B sınıfı uçaklar için 50 feet olarak bilinir. Bu hız arızalı motorla bile tırmanmaya güvenli bir hızdır ve uçağa yüksek tırmanma açısı verir.

V3: Kalkış sonrası tüm motorlar çalışır durumdayken uçağın clean configuration(uçağın sürüklemeye neden olan tüm dış parçalarının en az sürükleme-en çok hız sağlayacak şekilde içeri çekilmesi, kapatılması durumu) durumuna geçip tırmanmaya devam etmesi için ulaşılan hızdır.

V4: Tüm motorlar çalışıyorken sabit ve istikrarlı olan tırmanma hızıdır.

VR: (rotate) Uçağın V1 hızında veya sonrasında burnunu yukarıya kaldırmaya başlamanız gereken hızdır. Uçak bu hızda yerden yükselmeye başlayacaktır.

Vfe:  Maksimum flap açma hızıdır.

Vle:  İniş takımları açık iken maximum hızdır.( VLO dan sonrası iniş takımlarına zarar verir)

Vlo: Maximum İniş takımı operasyon hızıdır.

Vne: Uçağın yapısal maximum hızıdır.Bu hız kesinlikle geçilmemelidir.Aksi taktirde uçağınıza hasar verecektir.Uçağınızın panel şeklinin değişmesine sebep olabilir. Uçak hız göstergelerinde Kırmızı çizgi ile belirtişmiştir.

Vno: Normal operasyonel hızdır.

Vso: İniş konfigürasyonunda stall olma hızıdır.

Vref: Referans alınan yaklaşma hızıdır. Vso ' nun en az 1.3 katı olmalıdır.

Vs: Stall uyarı hızıdır.

[SERHAT AKTAN]

Threshold Nedir ?

Pistlerin başında ve sonunda bulunan pistin başladığı noktayı ve bittiği noktayı gösteren çizgilerdir.

Aşağıdaki resimde gözüken pistin sağından soluna kadar uzanan çizgilerdir.

Touchdown Zone Nedir?

Pist için en güvenli  teker koyma bölgesidir

.

Aiming Point Nedir ?

İniş esnasında pilotlar için görsel bir hedef noktasıdır. Genellikle Kalın bir çizgiyle gösterilir.

[SERHAT AKTAN]

Havaalanlarında pist üzerindeki ışıklar nelerdir ? ne işe yarar ?

PAPI ışıkları : PAPI açılımı Precision Approach Path Indicator demektir. Piste yaklaşmakta olan uçağa, doğru süzülüp süzülmediğini öğrenmek, bilgi vermek için tasarlanmıştır. Pist başlangıcının yaklaşık 300 metre ilerisinde, piste dik olarak 4 adet lamba ile konumlanmıştır. 4 adet ışığın her birinin anlamı vardır.İdeal yaklaşma ışık bilgisi iki kırmızı iki beyazdır.

Approach Lights : Pist başından 900 metre geriden 30'ar metre ara ile konumlandırılan ışıklardır. Kötü hava şartlarında sis vb. hava olaylarında pistin daha çabuk farkedilmesi için bu ışıkların üstünde flaş ışıkları bulunur. Flasing ışıkları pist başından 300 - 900 metre arasında bulunur. Bu sistemde, dıştan içe doğru saniyede iki defa zincirleme olarak yanıp sönmektedir. Işığın rengi beyazdır.

Threshold Lights : Bu ışıklandırmanın amacı tamamen artık pistin başladığının göstergesidir. Işığın rengi yeşildir.

Touchdown Zone Lights : Teker koyma bölgesini göstermek için tasarlanmış, pist threshold'undan 900 metreye kadar uzanan aralarında 3'er metre bulunan gömülü tipte ışıklardır. Renkleri beyazdır.

Runway Edge Light : Pist boyunca, pistin sağ ve solunda 60 metre aralıklarla tesis edilmiştir. Ayrıca piste 3 metre uzaklıkta yapılmıştır. Belirli şartlar gerekmedikçe ışığın rengi beyazdır. Pist bitimine 600 metre kaldığında, sarı kenar ışıkları tesis edilmiştir.



Google görselden aldığım bir görüntü ile daha iyi anlamanızı sağlayacaktır.





Bu da Papi ışıklarının size ne mesaj vermek istediğinizi anlamanıza yarayan görsel

[SERHAT AKTAN]

Uçağın nasıl uçtuğunu ve nasıl havalandığını anlatayım.

Öncelikle uçağa etki eden 4 kuvvetimiz var. Bunlar;

-Thrust ( İtme)
-Lift (Kaldırma)
-Gravity (yer çekimi)
-Drag (sürtünme)

Bu dört kuvvet Fiziğin temeli olup, bu kuvvetlerden 1 tanesinin bile uçağa etkisi olmadığı zaman uçuş güvenliği olmayabilirdi

Bu 4 kuvvet nasıl bir etki yapıyor onu anlatayım.

Öncelikle uçağımız yerde sabit duruyorken sadece Yer çekimi kuvveti etki etmektedir.
Daha sona uçağa gaz verdikçe İtme kuvveti ortaya çıkar. İtme kuvvetiyle beraber sürtünme kuvveti ortaya çıkar.
İtme kuvveti ne zaman sürtünme kuvvetini yenerse uçağınız hareket etmeye başlar.( Gazı ilk an verdiğinizde uçağınızın hareket etmemesinin sebebi sürtünme kuvvetini yenemediği içindir.)
Kaldırma kuvvetini Kanat yapısını anlattıktan sonra anlatacağım.

Gelelim Kanat yapısına.

Uçağın kanadının üst tarafı bombeli bir şekildedir. Alt yapısı üste nazaran düz bir şekildedir.

Kanat yapısının böyle olması uçağa kaldırma kuvveti kazandırmakta. Peki Nasıl?
Hepiniz belki fizikten veya bir şekilde bir yerden Bernoulli ismini duymuşsunuzdur.
Bernoulli ilkelerine dayanarak uçağın kanat yapısı bu şekilde yapılmış.

Bernoulli ilkelerine dayanarak Uçağın kanadının önüne çarpan hava uçağın kanadının arkasına aynı anda ulaşmak zorunda.
Bu durumda kanadın üst tarafındaki bombeden dolayı havanın kanat üstünde kat edeceği yol alt tarafa göre daha fazla. Aynı anda ulaşması için hava daha hızlı geçmeli üst taraftan. Bu durumda Alta göre üstten daha hızlı geçen havanın kanada uyguladığı basınç daha azdır.

Bu basınç farkı uçağa bir kaldırma kuvveti yaratır.Kanadın alt tarafından geçen hava Üst tarafından geçen havaya göre kanada daha çok basınç uygular.

Ne zaman Uçağa etki eden kaldırma kuvveti , uçağın ağırlını yenerse (yer-çekimi) Uçak havalanabilir.
VR ( V Rotate ) denilen hız uçağın kaldırma kuvvetinin yer-çekimi kuvvetinden daha fazla olduğunun habercisidir.

Peki uçakların madem kaldırma kuvveti daha fazla oluyor o an neden yüksek hücum açılarıyla tırmanamıyorlar?
Çünkü uçak kanadının yapısı uçağın belli bir hücum açısından sonra havanın, kanatlara doğru şekilde girmediğinden Kaldırma kuvveti yaratamıyor. Kaldırma kuvvetinin aksine kanada çarpan hava Sürtünme kuvvetini önemli derecede arttırıyor. Bu durum belli süre sonra size Stall olarak geri döner.

[SERHAT AKTAN]

Bazi kisaltmalar ve aciklamalari:

A/P : Autopilot
ACP : Audio Control Panel ( ses kontrol paneli)
APU : Auxiliary Power Unit ( Yardimci guc unitesi)
ATIS : Automatic Terminal Information Service ( otomatik terminal bilgi servisi)
ATM: Air Traffic Manegement ( hava trafik yonetimi)
CCD:  Cursor control device ( gosterge kontrol cihazi)
CDU : Control display Unit (kontrol ekran unitesi)
DME : Distance Measuring Equipment( Mesafe olcme ekipmani )
EASA : European Aviation Safety Agency ( Avrupa havacilik guvenlik kurumu)
EFIS : Electronic Flight Instrument System( elektronik ucus aletleri sistemi)
ETOPS : Extenden Operations
FAA: Federal Aviations Administration (Federal Havacilik Idaresi)
F/D : Flight Director
FCOM : Flight Crew Operating Manual
FIR : Flight Information Region( ucus bilgileri bolgesi)
FL : Flight Level
FMS: Flight Management System ( ucus yonetim sistemi)
GPS: Global positioning system ( Konumlandirma sistemi)
GS : Glide slope
GS: Ground speed
HUD : Head Up display
HSD : Horizantal situation Display
ICAO : International Civil Aviation Organisation ( uluslararasi sivil havacilik orgutu)
ILS: Instrument Landing System ( aletli inis sistemi)
IRS : Inertial Reference system
LNAV: Lateral Navigation
LOC : Localizer
MCP : Mode control Panel
N1 : Low pressure rotor speed
N2 : high pressure rotor speed( GE ) / low pressure rotor speed ( Rolls-royce)
N3 : High pressure rotor speed
ND : Navigation Display
NOTAM : NOtice To AirMen
PBN : Performance Based Navigation ( navigasyon esasli performans)
PCU : Power control unit
PFD: Primary flight dipslay ( oncelikli ucus ekrani)
RAT : Ram Air Turbine
RNAV : Area Navigation
RTO : Rejected Take off
RVSM : Reduced Vertical Seperation minumum ( indirgenmis minumum dikey ayrim)
SID: standart instrument departure
STAR: standart terminal arrival route
SSR: Secondary surveillance Radar
TCAS : Traffic Alert and Collision Alert System
TO/GA : Takeoff and Go Around
UHF : Ultra highg frequency
UTC : Universal Time Coordinate
V/S : Vertical speed
VHF : Very High frequency
VMO : velocity maximum Operating speed
VNAV : Vertical Navigation
VSI : Vertical speed indicator
VSD : Vertical situation display
ZFW : Zero fuel Weight

Edit. düzeltme

[ORÇUN YAKA]

CAT I Precision Approach ?

    -Görsel yardımcı araçlar, ILS veya MLS yardımıyla yapılan Aletli yaklaşma türlerinden biridir.
    -Karar irtifası 200 feet yükseklikten az olamaz ya da görüş 800 metreden az olamaz.
    -RVR ( Runway Visual Range ) 550 metreden az olamaz

CAT II Precision Approach ?

    -Görsel yardımcı araçlar, ILS veya MLS yardımıyla yapılan Aletli yaklaşma türlerinden biridir.
    -Karar irtifası 200 feet yükseklikten az 100 feet yükseklikten fazla
    -RVR 350 metreden az olamaz

CAT III Precision Approach ?

    -ILS veya MLS yardımıyla yapılan Aletli yaklaşma türlerinden biridir.
   
    CAT IIIA  => Karar irtifası 100 feet yükseklikten az veya yok.
                         RVR 200 metreden az olamaz

    CAT IIIB  => Karar irtifası 50 feet yükseklikten az veya yok.
                         RVR 200 metreden az olaabilir fakat 50 metreden az olamaz.

    CAT IIIC  => Karar irtifası veya RVR kısıtlaması olmayan operasyonlar için geçerlidir.

[ORÇUN YAKA]

AGL (Above Ground Level) ?

Uçak tarafından altındaki yeryüzeyinden ölçülen yüksekliktir.

AMSL ( Above Mean Sea Level) ?

Uçak tarafından ortalama deniz seviyesinden ölçülen yüksekliktir.

Transition Altitude ?

Uçağın yerel basınçtan standart basınca geçtiği irtifadir.

Transition Level ?

Uçağın 1013.25 hPa standart basınçtan yerel basınca geçtiği seviyedir.

Transition Layer ?

Transition Altitude ile Transition Level arasındaki dikey mesafedir.

[ORÇUN YAKA]

VMC (Visual Meteorological Conditions) ?

VFR uçuş için gerekli olan şartlardan birisi de budur. Aşağıdaki şartları sağlamayan meteorolojik durumlarda normal olan VFR uçuşa izin verilemez.

-> 3000 ft. yükseklikten daha fazla veya yeryüzünden 1000 ft. yükseklikte ;

          1. 1500 metre yatay, 1000 ft. dikeyde bulut bulunmayacak.
          2. 10000 ft. altında görüş mesafesi 5 kilometre daha az olamaz.
              10000 ft. üstünde görüş mesafesi 8 kilometreden daha az olamaz.


-> 3000 ft. yükseklikten daha az veya yeryüzünden 1000 ft. yükseklikte ;

            1. Yeryüzü ile uçak arasında hiçbir bulut olmayacak.
            2. Görüş mesafesi 5 kilometreden az olamaz.

[MEHMET DİNÇ]

. Wallop Komutu
Arkadaşlar Tr yada diger havasahalarında uçuşunuzu etkileyecek tarz da hareketler bulunan pilot yada hava trafik kontrolü ile bir sorun oldugunda yukarıdaki komutu kullanarak ivao supervisor larını çagırabilirsiniz. Kendileri en yakın zamanda sizlerle iletişime geçip sorun hakkında yardımcı olucaktır.
.wallop THY1940 ( karşıdaki kişinin callsingı ) using wrong runway ( Şikayet sebebi)