E tabi bunun planlamasını ve kararını önceden yapmak gerekli. Yinede bunları kontrol etmek bir miktar elinizde. Bir ağabeyimizin (tanıyan tanır Hasan Unsaç )söylediği gibi "uçak sizi uçurmayacak siz uçağı uçuracaksınız" dolayısı ile uçağınızı kumanda etmeyi, nasıl müdahale etmeniz gerektiğini muhakkak bilmeniz öğrenmeniz ve deneyimlemeniz lazım çünkü bir uçuş her zaman başından sonuna FMC ile gitmez (zaten pek de zevk vermez!)
Kısa mesafe içinde hem istenilen noktada istenilen yükseklikte olmak hemde istenilen süratte olmak bazen FMC tarafından mümkün kılınmayabilir, bazende simulatörlerimizdeki add-on uçakların yazılımları bunu gerçekten simule etmeye uygun olmayabilir.
Kısa mesafe içinde hem alçalmayı tutturmak hemde sürati tutturmak için ben, "speed break" kullanıyorum ve A/T yi OFF yaparak uçağın speed'i kontrol etmesini önlüyorum. Bunu neden yapıyorum? çünkü uçak birkaç kumandanın birbirine etkisi ile çalışıyor ve bazen farketmeden yapılan komut hataları yada girişler istenilen sonuca ulaşılmasını engelliyor. Herkesin yöntemi farklı olabilir elbette.
Şimdi; diyelimki A noktasında hızınız 250knt, 12000ft, B (8nm/250knt/ 8000ft) ve Cyi (8nm/220knt/5000ft) atlayıp aslında 24nm'de gelmeniz gereken D noktasına kısa yol yapacaksınız ve orada 200knt ve 3000ft'de olmanız lazım ve bu kısa yolu 10nm'de yapmanız lazım (rakamları attım)
Yöntem şu; IAS'dan speed'i 200knt'a düşürün fakat bunu acilen yapmanız lazım o yüzden önce düz uçuşta speed break açıp 200knt'a doğru yavaşlayın, ardından ALTIMETRE'yi 3000ft'e ayarlayıp, normal bir varyonun üzerinde speed break açıkken alçalmaya başlayın. VNAV'ı kapatın LNAV'ı kapatın (veya DIRECT ile dönecekseniz açık kalsın) İstediğiniz noktada alçalabileceğinizi anlamak için ND'de (navigastion display'de) V/S (vertical speed) ile alçaldığınız zaman yeşil bir yay çıkacak, V/S'i azaltıp arttırdıkça yay hareket eder. NE zamanki yay D noktası üzerinden geçmeye başlarsa uçtuğunuz bu mesafede bu hız ile o irtifaya alçalabileceksiniz demektir. Tekrar başa dönersek mantığı, bunu yapabilmek için alçalma varyosunun derin olması lazım, alçalma varyosu derinleştikçe uçağın hızı artacak demektir, hızı engellemek içinde Sped break açmak lazım (speed break kumanda edilebilir bir koldur, az yada çok açılır flight detend seviyesi alçalmada açılacak maksimum konumdur ama işte bir sanal pilotlar arada kaptırıp full açtığımızda oluyor
)
İkinci sorun; speed break açıkken speed eğer doğru ayarlanmazsa, yani IAS'da görülen değerden daha yüksek olursa (yani uçak alçalıyor sürat PFD'de IAS'da 200knt ama SPEED 220knt'da kalmış) sped break açıkken bile A/T aktif ise kendi kendine gaz verip 220'de tutunmaya çalışacak...e bu istemediğimiz bir durum. Diyelimki 200knt'a set ettik, ama öyle bir varyo verdikki, uçak 200'ün altına iniyor, A/T açıksa bu sefer yine kendi kendine gaz verip 200de tutmaya çalışacak. Bizim istediğimiz sürati kontrol edilebilir tutmak o yüzden speed break ile derin varyolu alçalma yaparken sürate dikkat edeceğiz, kaç olmasını istiyorsak onu ve hatta düz uçuşa geçtiğimizde işimizi kolaylaştırması için -10knt sürate göre bir ayar yapmalıyızki hızlanmak yavaşlamaktan daha kolaydır. Ben genelde bu tip durumlarda A/Tnin işime fazla karışmasını istmediğim için OFF durumuna getiriyorum. Zaten "Iddle"a çektiğim için motorları V/S +speed break ile oynayarak alçalmamı ayarlıyorum. Olduki sürat tahminimden fazla düşüyor yada sürat vererek V/Simi azlatabilirim, kendim bir miktar gaz veriyorum. Düz uçuşa geçtiğimde önceden set ettiğim sürat için A/T ve SPEED'i tekrar aktif ediyorum. Bu benim tercihim, isteyen A/Tyi hiç kapatmaz, sürati aşağı çeker uçak zaten o sürate ya gelir ya gelmez sorun etmeyebilir. TErcih meselesi.
